Maandagmiddag, 23 april, Landgoed “de Horst”, Driebergen. Ongveer 40 mensen hebben een primeur: Jan Bommerez praat vananvond voor het eerst over zijn boek Minder Moeten Meer Flow (MMMF). Vrijwel direkt zie ik een enorm reclamebord die de volledige gevel van een gebouw bedekt met daarop de nogal spannende en pardoxale tekst: FLOW MOET 🙂
Ineke Rabbering opent met de vraag: “Hoe blij je in flow in de file?” Ik reageer met: “Koop een Volvo off-the-road waarvan de slogan is: Waar een wil is maar geen weg.”.
Ineke is ook verblijd doordat steeds meer groepen vanuit bedrijven naar de SMT-bijeenkomsten komen.
Voordat Jan echter aan zijn bevlogen verhaal begint eerst een prachtig gedicht van Ineke Rabbering: “[[Eeuwige kindertijd]]”. Ineke kom het afgelopen zondag niet laten en heeft haar ingeving op papier gezet. Haar vraag aan ons is om goed te luisteren en na afloop te zeggen wat je in het gedicht hebt gezien.
Tijdens het aandachtig luisteren vallen mij op: meedogenloze tijd • historische horizon • prachtig parkje • lachende schoentjes • paradijs: rechtsaf • gewassen door de tijd • hart met littekens • tijd te snel • de tijd ”tikt” op je schouders • tijd als vriend • ie het grote licht nog in mij? • vragende zwarte zwaan • bloedrode snavel dicht • toen niet toegelaten • kennelijk nog wat te leren… Ik zie in het gedicht: onbevangenheid • pluk de dag • onleren.
Goed, nu naar Jan’s MMMF…
*Er zijn 20.000 exemplaren van Flow en de Kunst van het Zakendoen verkocht.
*Jan is drie jaar bezig geweest met MMMF—dit in tegenstelling tot de zes maanden normaal.
*’t Was een ware bevalling.
*”Vanavond hebben we het over liefde, morgen ook maar”—Hafiz, soefi dichter.
*Meer beleven en ”’voelen”’: dat doe je in één keer.
*Denken deelt de dingen op, fragmenteerd.
*”’Flow is totaliteit”’.
*Ik ga soms langzaam, soms heel snel, zegt Jan.
*Symbolen staan dichter bij de ziel.
*Ik geloof in transformatie.
*Denken deelt.
*Loslaten. Je kan jezelf niet transformerend ”’denken”’.
*”Flow is het impliciete geluk dat ”’altijd”’ in ons bestaat”—Mihaly Csikszentmihalyi.
*Waarnemen doe je altijd het totaal, het geheel.
*”’Ontspannen concentratie”’.
*Flow is ja zeggen en niet eisend.
*Wat is er nodig voor flow? Niets.
*Twee zelven: inname (eten), uitstromen (geven).
*Het is ”’zijn”’.
*Dichtste bij ”’zijn”’ komt ”’zien”’.
*Follow Your Bliss en [http://www.amazon.com/Power-Myth-Joseph-Campbell/dp/0385418868/ref=pd_bbs_3/002-9488125-9414406?ie=UTF8&s=books&qid=1177395578&sr=1-3 The Power of Myth] van Joseph Cambell.
*”’Volg je hart”’.
*Wie of wat je bemint, daar ben je ook gelukkig mee—Bruce di Marsico, [http://www.optionmethodnetwork.com/ Option Method]. [http://choosehappiness.net/Pbookunlock.htm Option Method—boek].
*”’Liefde is voor de ziel wat water is voor de plant”’.
*Wanneer je ongelukkig bent is de liefde onderdrukt.
*Angst is de afwezigheid van Liefde—[http://www.miraclesincontact.nl/ Een cursus in wonderen].
*Het Universum is oneindig in energie. Toch worden mensen moe. Hoe kan dat toch?
*Waar wordt je moe van? Zorgverzekeringen. Piekeren.
*”’Moeiteloos versus Moedeloos”’.
*Moe en moeten. Moe van moeten? Moe en mogen.
*Moe wanneer je uit ”’verbinding”’ raakt. Trek de stekker maar eens uit het stopcontact. De boel stopt meteen als je de verbinding verbreekt.
*Probleem zit in de put. Waarom raken mensen uitgeput? Als ze op de bodem van de put zijn aangekomen. Hoe diep leg jij je bodem? Want die leg je zelf. De mooiste putten zijn bodemloos. Ze zijn een soort [http://aardbron.nl Aardbron].
*Spirituele zoekers raken ook vermoeid van al dat zoeken.
*Jan zocht 25 jaar naar “hút” (Vlaamse uitspraak van “hét”). Zijn vriend overleed en Jan kon er niet mee omgaan.
*Wat is de ”’zin”’ van dit allemaal?
*”’De dingen hebben geen zin, behalve de zin die jij er aan geeft”’.
*Perry Long—We hebben onze eigen westerse spiritualiteit. ”’Contact leggen met je lijf”’ is extreem belangrijk.
*Je instinct is je vertrouwen en je enige echte identiteit.
*We hebben 100 miljard hersencellen en 100 miljard verbindingen door middel van synapsen. Da’s samen vier quadriljoen (101296) transacties per seconde. En da’s nog een conservatieve schatting.
*Buik—zonnevlecht. Centered zijn op Aarde.
*Angst is geen emotie maar een contractie van ons wezen—[http://robertmasters.com/ Robert Augustus Masters]. 
*Is je zonnevlecht dicht dan heb je angst.
*Flow is een staat van openheid. Relatie (verbinding) met ons zelf. Gelukkig.
*Niet open? Waar schuil je achter? De deur zit dicht. ”’De sleutel van die deur zit aan de binnenkant…”’
*”’Spontaan versus automatisch”’.
*”’Spontane glimlach”’ versus een ”’automatische glimlach”’ die je voor een fotopose maakt. De eerste komt uit de buik, de tweede uit het hoofd.
*Flow is de overgave aan iets groters.
*Einstein raakt de laatste tijd mij meer, met name met de vraag: ”’Is the Universe a friendly place?”’.
*Gepensioneerd ondernemer in de US wilde toch wat blijven doen en reist nu door het land met gratis sessies voor jonge ondernemers zegt:
**Het leven is vervelend voor vervelende mensen.
**Het leven is boeiend voor boeiende mensen.
**Het leven is angstig voor angstige mensen.
**Het leven is agressief voor agressieve mensen.
**Het leven is mooi voor mooie mensen.
**Het leven is overvloedig voor overvloedige mensen.
*Het leven komt ”’uit”’ ons.
*We zijn ongelukkig omdat we geluk hebben gekend (en dat nu kwijt zijn).
*En wat je zoekt ben je zelf.
*Je wordt geboren in éénheid. Daarom kan je zo genieten van een baby—verbonden met de bron.
*Klein kind vroeg alleen te mogen zijn met een baby in een kamer. Ouders stemden na wat wikken en wegen en enigzins bezorgd toe. Lieten de deur op een kier en hoorde het kind de baby vragen: “How is it to be with God? I’m forgetting.”
*Je wordt drie keer geboren:
*#Fysiek geboren.
*#Psychisch geboren.
*#Emotioneel geboren (puberteit).
*Bij de emotionele geboorte horen initiaties, zoals ze vroeger deden. Doel is duidelijk maken dat je bij iets groters hoort. Kortom, dat je ego je niet in de weg gaat zitten. Die initiaties hebben wij nu niet meer. en zie wat er gebeurt met en door je ego. 
*Onze cultuur is niet bevordelijk voor flow.
*Wij leren verwerven, niet verliezen.
*Flow—staat van ”’totale betrokkenheid”’ en ”’spontane creativiteit”’.
*”’Vanzelfheid”’ of ”’wu wei”’ of tzu-jen.
*”’Helemaal geven. Helemaal omarmen.”’
*Er zijn ”’geen recepten”’ voor flow of geluk.
*We laten verlies niet toe → geen flow.
*Onze hersens zijn niet krachtig genoeg voor emoties—dus slaan we ze op in ons lijf en worden we ziek:
**’t Slaat me in de benen.
**’t Ligt me zwaar op de maag.
**’k Heb pijn in m’n hart.
**’k Hij heeft het op z’n lever.
*Living without a head—Douglas (?)
*Geconditioneerd om vanuit ratio pijn weg te stoppen, te onderdrukken.
*Vind wat er weggestopt is.
*Pijn is heel transformerend. ”’Pijn kan het hart openen”’.
*We kijken zoveel en we zien zoveel → ”’wij projecteren hoofdzakelijk”’ (da’s echt een hele mooie puntige rake westerse).
*Cruijff: “Eigenlijk heb ik geen 50 jaar maar 100 jaar geleefd”.
*Hoofd → perfectie.
*Hart → totaalheid.
*Geluk ≡ moeiteloosheid, van zelf.
*Verlangeloosheid is geluk.
*Bijvoorbeeld: je wilt een huis of een deal. Je hebt het en dan ben je (even) gelukkig omdat je op dat moment geen verlangens meer hebt. Dan ben je ”’vervuld vanuit je zelf”’.
*Flow—onverdeeldheid.
*Op de plek die geen eisen stelt. Kan ik vanuit die plek leven.
*”’Verlangen en verlangeloosheid gaan samen”’. (dus kan je verlangen naar verlangeloosheid?)
*”’Hou een groene tak in je hart en de zangvogel zal komen.”’—Chinees spreekwoord.
*Dat het uit ons voortkomt.
*Er is geen binnen- en buitenwereld.
*Emerson—Als je in harmonie leeft met de Natuur komen de dingen die van nature bij je horen ”’vanzelf”’ naar je toe.
*”’Geluk is een ooorzaak, geen gevolg.”’
*De kern stroomt naar buiten. Het ego neemt in.
*Ervaringen in de kring:
**Blij verdriet toen opa angstloos overleed.
**Carbarette—plankenkoorts → (toch) flow.
**TIA ervaring → paniek & vlucht.
**Vier uur rijden naar stervende vader en dan zeggen: “Ga nou maar.” Dat voelt grenzeloos goed. Kan je in die vrede zijn?
*Zon + regen = regeboog.
*FLow is on the edge of chaos—Dee Hock noemt dat ”'[http://wiki.aardrock.com/One_From_Many chaordic]”’
*Flow—op je tenen lopen maar niet zo dat je er kramp van krijgt.
*Petrus loopt over het water en gaat kopje onder zodra hij zijn “verstand” erbij haalt.
*Adam en Eva in het paradijs verliezen het omdat ze gaan ”’nadenken”’ → ”’kennis”’.
*Tegelijkertijd jezelf zijn en het geheel.
*”’Herbronnen”’.
*Er is geen pad daar naartoe want je bent er al.
*Het ego denkt dat we de dingen dienen te verwerven.
*Alles wat naar ons toekomt komt ”’uit”’ ons.
*”Als ik maar een perenboom was, dan zou ik gelukkig zijn.”
*Ego = weerstand.
*Kwantumzelf = supergeleider. Instant.
*Kwantumzelf = mogelijkheden vs. moeilijkheden.
*Open en voor overvloed.
*Zelfexpressie van diepere zelf. Appelboom ≠ pereboom.
*Je hebt iets te geven en dat zit al in je.
*Sterven is niet erg, maar wel als de muziek nog in je zit.
*Je kan beter spijt hebben van wat je gedaan hebt dan spijt hebben van wat je niet gedaan hebt.
*De ziel heeft een natuurlijke magneetkracht.
*Oordelen doe je in je hoofd.
*WAM (Wolfgang Amadeus Mozart): Het is wanneer ik ”’volledig mezelf ben, vol van vreugde”’ dat de instpiratie het best en het meest ”’overvloedig stroomt”’.
*Lucas 12-31: Zoekt gij eerst het Koninkrijk…
*Twee rupsen op een tak zien een vlinder vliegen. Zegt de een tegen de ander: “Mij krijgen ze nooit in zo’n ding.”
*Byron Katie—Don’t try to get rid of your mind. If your mind is open it ”is” your heart.
*Teveel kikkers met prinsen en princessen erin.
*Don’t fight for your ego but love it to death.
*”’Dialoog is een zelforganiserend proces zonder doel”’.
*Ophouden met ”’oordelen”’.
*Echte dialoog is helemaal flow.
*Geluk is ”’zijn”’—verlangeloos.
*”’Worden”’ kost moeite.
*Het gaat over ”’helen”’ en niet over ”’verbeteren”’.
*Unhappiness is believing.
*Wanneer heb je flow: 1) samen met echte vrienden; 2) lezen van een spannend boek.
*Message d’amour des dauphins: vraag aan een klein kind wat hij in dit plaatje ziet: 
*Rebels. Onbevangen. Nieuw kijken.
*Ontduisteren.
*Korenmaat wegnemen om het licht te zien.
*Je ziet je ”’eigen licht”’ in zo’n klein kind.
*Verstand fragmenteeerd.
*Laura’s ♥-ding. 36 uur in flow geweest. KLM-leiding. Simavi waterputten. En een heerlijk ♥-vormig chocolaatje. Dank!
*Mike Dooly: Never underestimate the universe.
*De tulpenbol is alleen maar een portal voor de tulp.
*Niet elke tulpenbol wordt een tulp.
*De tulpenbol is een mogelijkheid tot zelfexpressie dus.
*Hoe zit dat met ons mensen dan?
*Een mens wiens hart open is hoeft voor de mooiste bloem niet onder te doen.
*Cruijff: “Op het ”veld” gaat het allemaal vanzelf.”
*Ben je een ”’kanaal”’?
*Je kan er nooit voor weglopen. Je kan het wel verstikken.
*”’Vergeven”’ is ophouden met oordelen. En dat doe je met name voor je ”’zelf”’ want het verstikt je.
*De rups wordt automatisch vlinder. Wij mensen moeten het ”’willen”’.
*De “goede” zoon laat de verloren zoon niet terugkomen.
*Appelboom: “Als er nog maar zon komt dit jaar…”, “Zouden ze niet meer van me houden als ik ananas zou groeien?”
*Persona = masker. Hoe je geleerd hebt je te gedragen om niet gekwetst te worden.
*Vluchten—Vechten—Verstarren.
*Prefrontale kwabben moet je ”’actief”’ in beweging zetten. α, β, γ, δ frequenties. Bij Boeddhistische monikken soms 300-600 Hz. Dodelijk voor mensen die daar niet mee kunnen omgaan.
*Diepe rust.
*Game Boy generatie: Zoontje van elf verliest. Leert daardoor verliezen. Is dus niks kwijt en leeft vrolijk verder. Dan ga je gewoon naar een ander level.
*Persoonlijkheid is limbisch.
*Karakter is prefrontaal.
*Transformatie begint met het volledige besef van je enorme conditionering.
*Boeddhistische monikken die op het hart mediteren hebben dit het verst ontwikkeld.
*AAA-section of the brain.
*Niet ”’mijn bewustzijn”’ maar ”’het bewustzijn”’.
*Goswami: Consciousness has us. Love has us. And not the other way around.
*Je kunt alleen de harmonie der dingen kennen wanneer je bevrijd bent van je emotionele identiteit.
*Er stroomt meer van je hart naar je hersenen dan andersom.
*Het hart blijkt hersencellen te hebben.
*Van peresoonlijk tot ”’transpersoonlijk”’.
*Sypmathisch (versnelling)—parasympathisch (remming).
*Autonoom zenuwstelsel—van zelf.
*Universele intelligentie zit in al je organen. Hoofd = poort. Hart = brug. Buik = universum.
*[http://www.heartmath.com/ HeartMath]. Ook [http://stanleyvanmaaren.typepad.com/vernieuwend_managen/2007/04/hoe_verbetert_u.html Stanley van Maaren schrijft enthousiast over Heartmath].
*Pseudo baas (ego) vs. echte baas (die geen baas is).
*Matheus 5, 38-45…
*Echte relatie heeft geen eisen.
*Hart gaat niet open als de buik niet open gaat.
*Hoe meer je bereid bent de pijn te voelen, hoe sneller je heelt.
*”’Pijn is fijn”’ dus?!
*Pas op voor de spirituele bypass: alles is in orde, maar je hebt geen werk en je kan de huur niet betalen dus vlucht je maar week in het comfortable mediteren.
*Oordelen is nuttig in het geval van overleven—steek je wel of niet over als er een tientonstruck op je afdendert? Oordeel zelf.
*The Secret behind The Secret.
*Het hart heeft pijn naarmate het zich sluit.
*Hel betekent: met een muur omringen. Gesloten dus.
*[http://www.radiostanvaste.com/forum/index.php?action=vthread&forum=7&topic=128 Aramese versie van het Onze Vader] raakt en roert.
*Welk effect heeft je ego eigenlijk?
**Ego claimt dat je een driehoek ziet die er niet is:
**Ego claimt schuine lijnen terwijl ze perfect paralel zijn:
**Ego claimt een verbogen vierkant: 
*Ego claimt poppetjes van verschillende grootte: 
*Ego is een collectief geloof.
*Invloed van de context is enorm groot en vertekent.
*Feit/fait/fact: gemaakt; doen.
*Maak contact met de wereld van de mogelijkheden: de [http://dogfeathers.com/java/necker.html Necker kubus].
*Jerry Stocking: [http://achoiceexperience.org/ A Choice Experience]. 
*”’Hersengolven”’:
**”’persoonlijk”’—gesloten—kwetsbaar—gefragementeerd:
***IQ: β: 15–35 Hz—”’ingespannen”’ denken, survival, emoties, ♂.
***EQ: α: 08–15 Hz—”’ontspannen”’ denken, gevoel, ♀.
**””’trans”persoonlijk”’—open—onverstoorbaar-coherent:
***SQ: θ: 04–08 Hz—”’slaap”’, creatief, intuitie, flow, helderheid, rede, hersenenegrgie.
***HQ: δ: 0.5–04 Hz—”’diepe slaap”’, vrede, wijsheid, diepe rust, heelheid, eenheid, hart heeft totaal de leiding
*REM-slaap: hersens rustig, ogen actief: ontladen “pijn”.
*EQ is buik (niet hart).
*Denken valt stil bij θ.
*Max Planck (1858–1947): Er bestaat geen kennis… (a.k.a. ”’consciousness matters”’).
*Je bent een kanaal.
*Hoe nemen we de leiding over de pseudo baas?
*Het universum geeft zich over aan een mind die stil is. Chuang Tze.
*Intuitie = ratio + gevoel. Faalt nooit; je weet precies wanneer het verkeerd is gegaan.
*[http://wiki.aardrock.com/Think_And_Grow_Rich Napoleon Hill]: sixth sense.
*Supergeleiders vs. elk oordeel dat weerstand is.
*Flow geeft je vleugels—je wordt opgetild door een grotere kracht—het universum.
*Ego is een kramp.
*Biedt geen weerstand tegen weerstand bieden.
*Meissner effect—coherentie. LASER.
*De wijze biedt geen weerstand en daarom kan niemand hem weerstand bieden—Lao Tse.
*HeartMath—iets voor zorgverzekeringen om te sponsoren?
*HRV—Hart Ritme Variatie.
*Chaordisch. Zie Dee Hock. Flatline vs. Fibrilatie.
*Flow is net genoeg spanning om richting te geven.
*Ken het mannelijke, leef het vrouwlijke.
*Elke hartslag heeft een ander ritme.
*Hoe gezonder het hart, hoe groter de amplitude.
*Zie ook http://HeartMath.org.
*Zie ook BeingInBusiness.nl.
*Hart heeft 5000 keer sterker magnetisch veld dan de hersenen.
*Hart kent elektrische stromen die duizenden keren groter zijn dan die van de hersenen.
*Hart is echt een power house, een krachtstation.
*Het hart heeft het vermogen om het hele veld coherent te krijgen.
*Werk dus aan je hart om de rest weer OK te krijgen.
*De een heart lock-in oefening: drie minuten focussen op borstbeen en vijf keer inademen en vij keer uitademen tellen.
*HeartMath for Serious Games (Nintendo, Sony, Microsoft)?
*Haardvuur ontsteekt als je in coherentie komt.
*Meer info op [http://train4flow.be/ Train4Flow.be].
*Op één been kun je niet staat. Op één hersenhelft ook niet.
*Shell en Unilever doen HeartMath. Omarmen het.
*Alles wat niet authentiek is valt uit elkaar.
*Het blijft de reis van de held.
*Spelend door het leven.
Zo, dat is ff in flow opgeschreven. De tijd vliegt en m’n thee is koud. Ik heb ervan genoten. Zowel gisteravond als vanmorgen. Bedankt Jan en Ineke!
Er schrijven nog meer mensen over MMMF:
*Lucas van der Valk
]